Historia i znaczenie tabernakulum w Kościele

17-05-2021

Tabernakulum jest miejscem obecności sakramentalnej Chrystusa, niezwykle ważnym dla wierzących. Przechowywana w nim jest Najświętsza Eucharystia, konsekrowana zwykle podczas Mszy Świętej, a jego historia rozpoczyna się już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa.

Czym jest tabernakulum?

Tabernakulum stanowi wyjątkowe miejsce w każdym kościele katolickim. Jest to zamykana na klucz mała szafka bądź skrzynka, w której przechowywany jest chleb eucharystyczny - Najświętszy Sakrament.

Tabernakulum stanowi zatem miejsce obecności sakramentalnej Chrystusa. Klucz, który umożliwia do niego dostęp, powinien być strzeżony z najwyższą troską przez kapłana, pod którego pieczą znajduje się świątynia - stanowi to jeden z jego najważniejszych obowiązków.

 

Sprawdź naszą ofertę tabernakulum tutaj!

 

 

Początki tabernakulum

Eucharystię za świętość uważano już od pierwszych wieków chrześcijaństwa. Zarówno księża, jak i osoby świeckie, zajmowały się przenoszeniem Najświętszego Sakramentu do domów wiernych. W czasie eucharystii, komunię noszono chorym, którzy nie mogli wziąć osobistego udziału w liturgii, zawijając je wcześniej w białe, bawełniane płótno.

Po nastąpieniu edyktu mediolańskiego, który pozwolił na publiczne praktykowanie religii katolickiej, Eucharystię zaczęto przechowywać w budynkach kościołów. Od tego czasu, kościelne tabernakulum stało się głównym miejscem adoracji Jezusa Chrystusa.

Zmiany w wyglądzie tabernakulum

Początkowo, tabernakulum wykonywano najczęściej z drewna bądź kamienia. Wiele znanych zabytków z tamtych lat przybierało formę figury Maryi lub emaliowanej szkatułki, zdobionej drogimi kamieniami.

Kolejne pojawiające się akta określały coraz większe wymagania wobec wyglądu tabernakulum - najpierw nakazano wyłożenie wnętrza drewnem topolowym, a następnie ustalono, by drzwiczki zabezpieczane były żelaznym zamkiem lub sztabem, który chronić miał jego zawartość przed świętokradztwem.

Tabernakulum formę skrzynki przybrało jednak dopiero w wieku XI. Wtedy też zaczęto używać bogatych zdobień i złoceń, a na jego przodzie coraz częściej pojawiała się symbolizująca tajemniczość zasłona.

 

Kup tabernakulum ze szklanym witrażem!

 

Tabernakulum obecnie

Od czasu II Soboru Watykańskiego, w latach 60. XX wieku, tabernakulum nie znajduje się już wyłącznie na samym ołtarzu głównym.

Obecnie, znaleźć je można także na ołtarzach bocznych lub w bocznej kaplicy. Spowodowane jest to postanowieniem, że tabernakulum powinno znajdować się w miejscu sprzyjającym wyciszeniu i modlitwie, w przestrzenii kościelnej pozwalającej na odpowiednie skupienie i duchową rozmowę z Bogiem.

Aktualnie wymaga się, by tabernakulum wykonywane zostało z materiałów trwałych i niepalnych, spośród których najczęściej używa się brązu lub mosiądzu. Tabernakulum musi także być wyposażone w odpowiedni rodzaj zabezpieczeń, który zapewni jego świętej zawartości bezpieczeństwo i odda odpowiedni szacunek.

Znaczenie i symbolika tabernakulum

Słowo ?tabernakulum? pochodzi od łacińskiej pisowni wyrazu ?tabernaculum?, którego szerokie znaczenie odnosić się może do chaty, baldachimu, mieszkania lub świątyni. Wszystkie te frazy łączy jedna cecha charakterystyczna - każda z nich określa miejsce, które daje schronienie. Wedle innego powiązania, słowo to nawiązuje do Namiotu Spotkania, gdzie przechowywana była Arka Przymierza.

Do namiotu tego wchodzili wierni, którzy pragnęli w wyjątkowy sposób spotkać się z samym Stwórcą. Nazewnictwo to pozostało do dziś, od lat niosąc tą samą symbolikę. Czerwona lampka, świecąca się przed tabernakulum, wprowadzona została przez Wincentego Kadłubka. Charakterystyczne światło nosi nazwę ?Wiecznej Lampki?- ma symbolizować i podkreślać stałą obecność Chrystusa w tabernakulum, a także uwrażliwiać na nią wszystkich wiernych.