Dzień Zaduszny, obchodzony w polskiej tradycji 2 listopada, czyli dzień po Wszystkich Świętych, jest dniem modlitwy za wszystkich zmarłych, zwłaszcza za dusze przebywające w czyśćcu. Tego dnia modlitwy są kierowane w intencji ich zbawienia. Tradycja tego wspaniałego święta, zwanego potocznie Zaduszkami, sięga czasów biblijnych. Pierwsze wzmianki o nim można odczytać już w Starym Testamencie. Przyjrzyjmy się bliżej historii i tradycji Dnia Zadusznego.
Historia Dnia Zadusznego ma swoje początki we Francji. W roku 998 w Opactwie Benedyktynów w Cluny, św. Odilon modlił się za dusze wszystkich zmarłych. Modlitwy te miały odbywać się pierwszy dzień po Wszystkich Świętych, czyli właśnie 2 listopada.
Idea tego święta bardzo szybko rozpowszechniła się w innych krajach europejskich, m.in w Anglii, Niemczech czy Italii. Już w XIII wieku zwyczaj ten stał się powszechny w kościele katolickim. W 1311 roku decyzją Stolicy Apostolskiej, wprowadzono Dzień Zaduszny do kalendarza oraz liturgii rzymskiej, co zapoczątkowało obchody tego święta.
Zobacz i kup baner na tkaninie!
W Polsce tradycja Dnia Zadusznego zaczęła się tworzyć nieco później, bo w wieku XII. Według tradycji tego dnia odwiedza się cmentarze, groby zmarłych z rodziny i uczestniczy w mszach, modląc się w intencji zmarłych. Istnieje także tradycja zapalania świeczek czy zniczy na grobach oraz składania kwiatów, wieńców lub też innego typu ozdób, mających być symbolem pamięci o zmarłych.
Praktyka ta związana jest z przedchrześcijańskim zwyczajem rozpalania ognisk na mogiłach, obejściach i rozstajach dróg. Chrust na te ogniska składano przez cały rok. Wierzono, że płomienie ogrzewają dusze błąkające się po ziemi i chronią przed złymi mocami. Z Dniem Zadusznym w Polsce związanych było wiele ludowych zwyczajów. Przed tym dniem porządkowano nie tylko groby, ale także domy.
Wierzono bowiem, że dusze zmarłych wracają tego dnia w miejsca, w których bywały za życia. Zostawiano dla nich otwarte furtki i drzwi. W domach na dusze zmarłych czekały różne specjały, takie jak pieczone pierogi czy chleb. Istniało też wiele legend. Wierzono, że bardzo niebezpieczne były dusze potępionych, które miały straszyć ludzi przy mostach i na rozstaju dróg.
Sprawdź i kup nasz album Święci na każdy dzień!
Oczywiście w Polsce nadal obchodzony jest Dzień Zaduszny. Co prawda nie jest on aż tak celebrowany jak święto Wszystkich Świętych, ale tego dnia również wiele osób udaje się na cmentarze i modli się za dusze zmarłych. Tego dnia podobnie jak 1 listopada odprawiane są msze święte za zmarłych, a w niektórych parafiach obchodzone są specjalne procesje.
Dzień Zaduszny w Polsce nie jest dniem wolnym od pracy, co również ma wpływ na to, że w jego obchodach uczestniczy znacznie mniej ludzi. Obchody w dzisiejszych czasach różnią się od tych, które były praktykowane przez naszych przodków. W zapomnienie odeszło już większość praktyk ludowych związanych z Zaduszkami. Nie praktykuje się rozpalania ognisk na mogiłach, pozostawiania otwartych drzwi zmarłym czy opowiadania tajemniczych legend.